168.am writes: The relationship between time and space in the Armenian world is tragic. With time, the space left from the earth shrinks. Time also kills the inhabitants of the shrinking area. Especially young residents. Deadly time was established by the illusion of life. The country seems alive, the city gives the impression of active life. But in that life there is death, impending death, the vision of death, in which the happy young people walk invisibly shrouded. Especially young people, who after days or months may die at the border or burn in some area assigned to a military unit. Death is a constant presence in our lives. But it is not the ordinary presence of ordinary death that is an integral part of any life. For us, death is an untimely death and it is a death that can be prevented, but is not prevented. Unprevented death is murder in the broadest sense. At least unintentional as tolerated murder. But also intentional homicide as a result of actions causing death. The author of those actions/inactions is the government, individually and collectively. Nikol Pashinyan himself is a symbol of death. Nikol Pashinyan is not a symbol, but a living death. His conscience, if there is one, is weighed down by thousands of deaths. And if he lives with that burden, he is none other than living death. The memory of death. The presence of death. The token of death. We live in a reality where we don’t have to die in order to live, which has at least a hint of heroism, but on the contrary, we live to die, which is a consumer type of life and also a movement that turns death into a statistic. The balance of our relationship with time is irrevocably disturbed. We give to time many times more than we receive from it. Time robs our best children because time is also the foundation of the power that kills the youth. And time also removes memory. The memory of past victims fades away to make room for present and future victims. The Epicurean consolation that there is no need to fear death, because death and life never meet, does not seem to work in our case. Because in our reality, life and death meet constantly, with a short break in time. Living death is to be feared.
Կենդանի մահը
168.am-ը գրում է․ Ժամանակի ու տարածության հարաբերությունը հայկական աշխարհում ողբերգական է։ Ժամանակի հետ երկրից մնացած տարածությունը փոքրանում է։ Ժամանակը նաև սպանում է նեղացող տարածքի բնակիչներին։
Հատկապես երիտասարդ բնակիչներին։
Մահաբեր ժամանակը հաստատվել է կյանքի պատրանքով։ Երկիրը կարծես ապրում է, քաղաքն ակտիվ կյանքի տպավորություն է թողնում։ Բայց այդ կյանքի մեջ կա մահ, գալիք մահ, մահվան տեսիլք, որով անտեսանելիորեն պարուրված շրջում են երջանիկ երիտասարդները։ Հատկապես երիտասարդները, որոնք օրեր, ամիսներ հետո կարող են մահանալ սահմանին կամ այրվել զորամասի տեղ հրամցվող ինչ-որ տարածքում։
Մահվան անդադար ներկայություն կա մեր կյանքում։ Բայց դա սովորական մահվան սովորական ներկայությունը չէ, որ ցանկացած կյանքի անբաժանելի մաս է։ Մեր բաժին մահը անժամանակ մահ է ու մահ է, որ կարող է կանխվել, բայց չի կանխվում։ Իսկ չկանխված մահը սպանություն է լայն իմաստով։ Առնվազն չկանխամտածված՝ որպես հանդուրժվող սպանություն։ Բայց նաև մտադիր սպանություն՝ որպես մահ առաջացնող գործողությունների հետևանք։
Այդ գործողությունների/անգործության հեղինակն իշխանությունն է՝ անհատապես ու հավաքականորեն։
Նիկոլ Փաշինյանն ինքը մահվան խորհրդանիշ է։ Ոչ թե խորհրդանիշ է, այլ Նիկոլ Փաշինյանը կենդանի մահ է։ Նրա խիղճը, եթե այդպիսի գո, իհարկե, կա, ծանրացած է հազարավոր մահերով։ Եվ, եթե նա ապրում է այդ բեռով, ոչ այլ ոք է, քան կենդանի մահը։ Մահվան հիշողությունը։ Մահվան ներկայությունը։ Մահվան մունետիկը։
Մենք ապրում ենք իրականությունում, որտեղ ոչ թե ապրելու համար պետք է մեռնել, ինչը գոնե հերոսականության նշույլ ունի, այլ հակառակը՝ ապրում ենք մեռնելու համար, որը կյանքի սպառողական տեսակ է ու նաև մահը վիճակագրություն դարձնող շարժընթաց։
Ժամանակի հետ մեր հարաբերության հավասարակշռությունն անդառնալիորեն խախտված է։ Մենք բազմապատիկ ավելի ենք տալիս ժամանակին, քան ստանում ենք նրանից։ Ժամանակը խլում է մեր լավագույն զավակներին, որովհետև ժամանակն է նաև այն իշխանության պատվանդանը, որի պատճառով զոհվում են երիտասարդները։
Ու ժամանակը նաև հեռացնում է հիշողությունը։ Անցյալի զոհերից մնացած հուշը խամրում է ներկա ու ապագա զոհերի համար տեղ ազատելու նպատակով։
Էպիկուրյան մխիթարանքը, թե մահվանից պետք չէ վախենալ, քանզի մահն ու կյանքը երբեք չեն հանդիպում, մեր դեպքում կարծես չի գործում։ Որովհետև մեր իրականությունում կյանքն ու մահը հանդիպում են անընդհատ, ժամանակային կարճ խզումով։
Կենդանի մահը վախենալու է։