Please see bellow in Both Turkish and Google translate English version.

By: ZEYNEP TOZDUMAN

Documents not only the people of Malta, the story of the tragedy of the peoples. There is no shortage of blood and tears, geography, imperial interests, meet single-type notions of human rights, is the tragic story of the victim.

In fact, Malta Documentation fish, which have a sense of reality to reveal the roots of the republic. When we look at the traces of the people mentioned in Documentation, Malta, dating back to the present government always takes place in a chain.Relocation is applied under the name of the massacres, the staff in charge of conscience of those who in some areas, relocation (genocide) has claimed the lives of onaylamamaları. This virtuous people are always on a white page has been called on the Armenian genocide.As an example, Mardin / Derik mayor of Lice in Diyarbakir Governor Mr. Nasim, deputy governor Ali Hard Es-Süveydiye BeĢiri, the relocation of their lives at the expense of the disapproving paid the price. Some of the duties of officers were taken just lucky. Jalal governor of Konya, Kütahya Governor azledilenler between Faik Ali Bey.
Saving the lives of citizens and help their transition to Lesvos Aegean Greek origin Governor Ahmet Ferit Foca azledildiği the register for assistance are Rum’lara. Mardin Governor Mustafa Hilmi, Akşehir delivery CommissionerAli Fehmi Bey Muhajir and the Department of Housing and killed in the cause of the absence of registries are being killed.

Work in these areas genocide contaminants / searches, the first national struggle took place between the participants. Blood on them, also participated in the national struggle in a haste to wash the blood.

Mazhar Müfit governor of Bitlis (Gansu), and the Governor of Van Heydar Hilmi (Vaner), Halis Turgut, Deli Halit Pasha, General Pertev Demirhan, Yellow Edip Efe, Ardahan deputy ödüllendirilenlerden for genocide, e tc. are just some of Hilmi. Interestingly, this is a record about people that do not after.

The Surname Law of 1934, it has provided a great convenience for people like lurk. Mehmet the Pharmacist (Eczacıbaşı Holding this day) to turn into a business men seized the enrichment of profit as just one example of < span class=”hps”>non-Muslims.Accused of genocide in areas of salary budget showing the tidiness of serving the motherland Ç reward examples we can see the timeline.

Here are some of the names on the timeline in the budget of 1955, General Navy Minister Ahmet Cemal, and Talat, the former governor of Diyarbakir minor Ziya Gokalp, Gaziantep deputy Ali Cenani, Istanbul deputy Numan Masters, Mus deputy Ilyas Sami, Mazhar Müfit Gansu Governor of Bitlis, Van Governor and Deputy Heydar Vaner, Fevzi Pirinçcioğlu Secret of Solomon İçöz, Orbay Rauf, Haji Badr sürgünlerindendir genocide suspects and Malta.

According to the historian Murat Bardakçı’ya, Talat Pasha’s wife is the chief architects of the genocide and treason service pension with the highest salary isawarded areas.

An important center of the members of the General Members of the Special Organization wives and wives not only themselves but also the homeland of service connected pension, family size, so also wives and children were rewarded. Enver Pasha, the daughter of the lady taking the highest salary Mahpeyker.

The massacre of the plurality of Malta Sürgünleri’nin rewards, depending on scarcity, and which diversified career.Some, as the Deputy of the head, to some deputies’ hood, chief of staff to some, to some governors, management, etc. to some shares fell another. As can be seen from this table that the many massacres took the most awards.

Rauf Orbay Okyar shoots and Prime Ministers such as Malta, Fevzi Pirinçcioğlu Şükrü Kaya Abdülhalik Renda, M.Şeref Aykut, Ali Syed, Ali Cenani, such as Ali Cetinkaya, ministers, governors, generals, educators have.Bloody genocide infected mobs in common, that is very interesting, or school friend, or relative, or through the bond of citizenship of relating each other.Aksu’larla Diyarbakir, Göksular related. Badr’s Assembly, the grandson of Haji Agha.

Enver Pasha’s cousin, the son of Hasan Tahsin Uzer Uzer Cela, 28 after the 1960 military coup HÜKÜMET’TE has been the Minister of Development and Housing. Enver Pasha’s brother-in-Kazim Bey (Orbay) Chief of General Staff in 1944-46,(1942-1944 applied to the Chief of Staff of the Economic and Cultural genocide, chairman of the parliament after the coup in 1960) Fuad Bulca, deputy commander of the Special Organization General Honorary Özdilek and senator introduced on May 27 and is one of the coup plotters.

The establishment of the Republic, Malta exiles extensions thereof, such as mortar, which extends until today.

Talat Pasha, the Grand Vizierate, the Ministry of War, Enver Pasha resigned on October 13 Izzet Pasha, Prime Minister and Minister of War was to replace the armistice (30 October 1918 Armistice Mondoros) appointed a commission to parley.In February1919 the Ministry of War in accordance with instructions received from the client the British Foreign Ministry, the British commissioner in Istanbul demanded the delivery of the Turks in the following categories guilty of violations.

1-Failure to comply with the terms of the armistice.
2 – prevent the fulfillment of these conditions.

3-British commanders and officers to act disrespectfully.
4-prisoners ill-treatment.

5 – Turkey and Transcaucasia to the persecution of Armenians and other nationalities.
6 – to fall to participate, such as property damage, etc..

7-war, to violate the laws and rules in any other way.

On top of that the French authorities the British High Commissioner says:
These criminals to be tried and punished under the supervision of allied military forces provided by the Turkish authorities have argued that an issue.

On top of that the British kept limited only to demand the arrest of criminals. They did not do him any pressure to deliver.

Turkish government officials committed a crime in the areas outside the zones occupied by the Allies in Istanbul arrested and held in custody.Turkish prison authorities, TC. 41 detainees released without the knowledge of pressure from the prime minister.. May 1919 under the auspices of the allied prisoners were taken and some were delivered to the British military custody. 12 September of the same year was transferred from there to Malta.Mondoros’a sent, 55 were directly sent to the island of Malta.

Istanbul in June 1919, is still the overall political crimes, cruel treatment and collective massacres Armenians in prison as a prisoner had more than a hundred Turks.The British high commissioner in Istanbul in January 1920, the British Foreig n Secretaryto the arrest of another addition to the Turks requested the preparation of a list.There were 173 names on this list and were divided according to the crimes they were accused of.
crime;

1 – British cruel treatment of prisoners-18 name
2 – Indigenous Christians cruel treatment-147 name
3 – Armistice ihlal’den – 8 names

Imprisoned in Malta until the end of 1920 there were 150 Turkish prisoners of war. The British government, in the hands of the Turks by the British in Malta British prisoners exchange of prisoners held in the Turkish Kemalist regime has already started negotiating.4 August 1921, is in the hands of the Turks, the list of 29 British prisoners rights reserved.Her Majesty is prepared to release a list of 64 Turkish mahpusunun Bekir Sami, representing the Turkish nationalists signed a treaty on the issue of exchange of prisoners of war.13.04.1921 at 40 Turk by the ministry of war in Malta başkomutana England job immediately be sent to Italy in order verdirildi sledding.14/06/1921 ‘all prisoners would be released in the UK on all nationalist newspapers YAYINLAYINCA announcement, the Bolsheviks of the Soviet – violate d the treaty, arguing that the Kemalist Ankara protested.

Istanbul’s Grand Vizier agreement on the exchange of prisoners of war, not tied to a conclusion by the representatives of the government in Ankara Bekir Sami Bey brokered.30 August 1921 16 Turkish detainees in Malta do not comply with the rules of parole< /span> and fled. When 16 people who escaped, only 59 people were left to get the settlement and trial.

At the end of September of 1921, the British agreed to the exchange of all British prisoners of all the Turkish prisoners.Sixteen Turkish war criminals from Malta on 31 October 1921 and 32 Turkish ship carrying ships carrying war criminals arrived at the same time İnebolu. So that the prisoners were transferred.

Turkey war criminals file 1 – Ali Ihsan Pasha (Sabis), accused the Mosul region, Vans, .12.3.1921 Iran in Baghdad, Colonel Wilson, Commander in Chief of the Army Aga Petros Ali Ihsan Pasha Urmia Assyrians Urmiye’deki in his persecution of the Assyrians, and other places sent a report on the long-During the war this report gives details of the ferocity of the Assyrians, and made lots of Russians.31/07/1918 ‘in Syria, 600 people (Nestorians), along with the village of Castle Seyne Urmiyeli’nin mass murder of 10,000 hospitals, the killing of Christians wounded, taken prisoner in Castle Seyne murder of British officer, Captain Nickel, etc. Events such as.

Ali Ihsan Pasha, but also to regulate the mass murder of the British and anti-Christian and Van person. Enver Halil Bey with his uncle, Ali Ihsan, 51, and 52 All Armenians on base, doctors, pharmacists, officers and others were massacred. Ali Ihsan Pasha, all lands occupied” dictator” ‘roll. Colonel Ibrahim Haji Ali Ihsan Pasha that promotes the killer.Removing an order addressed to the army in April 1918 after the War of Dilman Armenian women, old men and children, left to right, even the one who gives the order.Vl. As commander of the army settled in Mosul, Mosul district commander Divas Bey (Bey Nevzade), along with the age of 70 until the age of 14, and all of them worked battalion consisted of men did the Armenian deportees.Christian refugees fleeing Urmia, reaching 18 and 19 June 1200 was the Hoy’dan. 3300 when they Hoy’dan people.2100had disappeared,Ismail Aga outlaw selected 287 young men (Simko) was killed by the remaining northwe stern Iran, Ali Ihsan Pasha’s forces occupied the Turks and Iranians were killed.Highlander Syriacs massacred. In the second year of the war who had escaped from Turkey adamıydılar Patriarch Mor Şamun’nun.

1915, the beginning ofthe Armenian-Assyrian-Pontus Greeks, but not for thehuman catastrophefinallyethnic cleansing. There is notime-outcrimes against humanity. Those who commitcrimes against humanityand trieduntilyoucome in peacenordemocracy inthis country.Ruled the country for98years,this isthe historyunquestioningmanagement, continuityis essenti al thatsayscrimes against humanity.Impunity forcrimesof genocide, awarding the crimes ofgenocide,issueda newinvitationbloody.1915until today,the geography ofthe Middle East andMesopotamia(Egyptand Syria, Tunisia, etc.) sharingbattles, the interests ofimperialism, unfortunately,has preventedthe suffering ofthe people.Inthe unfortunatepeople ofArmeniangenocidein 1915were faced withthe instigation ofone hand,andthe promotion ofGermanimperialism, on the other hand,the interests ofthe imperialists, by rewardingthe perpetrators ofgenocide, such as the painexperienceddouble.

Changed the fate ofnearly 2million people, the war criminalsin this country(Maltashoots) leavefor the sake ofthe interests ofa fairtrialonthe imperialTurkey, but rather rewardedlaterpioneeredmassacres.

ZEYNEP TOZDUMAN

References: Vahakn N. Dadrian, Ermeni Soykırımında Kurumsal Roller, Toplu Makaleler, Kitap 1, Çeviren: Atilla Tuygan, Belge Yayınları, 2004, Vartkes Yeghiayan, Malta Belgeleri, İngiltere Dışişleri Bakanlığı Türk Savaş Suçluları Dosyası, (Türkçeye Çeviren: Jülide Değirmenciler), Belge Yayınları,Ağustos 2007,

In Turkish

SOYKIRIM SERTİFİKALI MALTA SÜRGÜNLERİ  

Malta belgeleri sadece bir halkın değil, halkların trajedisinin öyküsüdür. Kan ve gözyaşının hiç eksik olmadığı coğrafyada, tek tipçi anlayışların emperyal çıkarlarla buluşup, insan haklarının kurban edilmesinin elim öyküsüdür.

 Aslında, Malta Belgeleri’ni araştırmak, bir anlamda cumhuriyetin köklerinde var olan gerçeklikleri ortaya çıkarmaktır. Malta Belgeleri’nde adı geçen kişilerin izlerine baktığımızda, günümüze kadar uzanan yönetim zincirinde hep yer aldığını görürüz. Tehcir adı altında uygulanan katliamlarda, bazı bölgelerde görevli personelden vicdan sahibi olanların, tehciri ( soykırımı ) onaylamamaları yaşamlarına mal olmuştur. Bu erdemli insanlar Ermeni soykırım tarihinde her zaman beyaz sayfada anılmıştır. Örnek verecek olursak,  Mardin / Derik kaymakamı, Diyarbakır Lice kaymakamı Nesim Bey, Beşiri’de kaymakam yardımcısı Ali Sabit Es-Süveydi,  tehciri onaylamamasının bedelini yaşamları pahasına ödemiştir. Şanslı olan bazı görevliler ise sadece görevlerinden alınmışlardır. Konya valisi Celal, Kütahya Mutasarrıfı Faik Ali Bey azledilenler arasındadır.

  Ege’de  Rum kökenli  yurttaşların Midilli’ye geçmelerine yardımcı olup yaşamlarını kurtaran Foça Kaymakamı Ahmet Ferit’in Rum’lara yardımdan dolayı azledildiği sicilinde kayıtlıdır. Mardin Mutasarrıfı , Mustafa Hilmi, Akşehir’de Muhacırın ve İskan Müdürlüğü’nde Sevkiyat Komisyon Üyesi Ali Fehmi Bey’in sicillerinde öldürülme nedeninin ve öldürülenlerin bulunmadığı kayıtlıdır.

 Bu bölgelerde çalışıp soykırıma bulaşanlar/arananlar, milli mücadeleye ilk katılanlar arasında yer almıştır. Üzerlerindeki kanı, başka bir kanla yıkamanın telaşıyla milli mücadeleye katılmışlardır.

  Bitlis valisi Mazhar Müfit (Kansu ) ve Van Valisi Haydar Hilmi (Vaner ), Halis Turgut, Deli Halit paşa, General Pertev Demirhan, Sarı Edip Efe, Ardahan Mebusu Hilmi v.b gibiler soykırımdan ötürü ödüllendirilenlerden sadece bazılarıdır. İlginçtir ki bu kişilerle ilgili kayıtlar bir tarihten sonra yoktur.

 1934’de çıkan Soyadı Yasası, bu gibilerin gizlenebilmesi için  büyük bir kolaylık sağlamıştır. Eczacı Mehmet’in de (Bu günün  Eczacıbaşı  Holdingi) bir iş adamına dönüşmesi gayrımüslimlerin servetlerine el konularak zenginleşmesinin sadece bir örneğidir. Soykırımdan suçlananların ödüllendirilmelerinin örneklerini vatana hizmet tertibinden maaş alanları gösteren bütçenin Ç cetvelinde de görebiliyoruz.  

    1955 yılı cetvelinde bütçede yer alan isimlerden bazıları şunlardır, General Bahriye Nazırı Ahmet Cemal, Talat, Eski Diyarbekir Valisi Reşit, Ziya Gökalp, Gaziantep milletvekili  Ali Cenani, İstanbul Milletvekili Numan Ustalar, Muş milletvekili İlyas Sami, Bitlis Valisi Mazhar Müfit Kansu, Van Valisi ve Milletvekili Haydar Vaner, Fevzi Pirinçcioğlu, Süleyman Sırrı İçöz, Rauf Orbay, Hacı Bedir soykırım zanlıları ve Malta sürgünlerindendir.

 Tarihçi Murat Bardakçı’ya göre; Soykırımın baş mimarlarından olan Talat Paşa’nin karısı en yüksek maaş alanlardan ve vatana hizmet aylığı ile ödüllendirilendir.

 Merkezi Umumi Üyeleri’nin eşleri ve Teşkilat-ı Mahsusa’nın önemli mensuplarının hanımları da vatana hizmet aylığı bağlanarak sadece kendileri değil aile boyu yani eşler ve çocuklar da ödüllendirilmiştir. En yüksek maaşı da Enver Paşanın kızı Mahpeyker Hanım alıyordu.

 Malta Sürgünleri’nin ödülleri ise katliamın çokluğuna, azlığına ve hangi kariyerde olduğuna bağlı olarak çeşitlendirilmiştir. Kimine başvekillilik, kimine mebusluk, kimine genel kurmay başkanlığı, kimine valilik, kimine de başka yöneticilik v.s paylarına düşmüştür. Bu tablodan anlaşılacağı üzere en çok katliam yapan en çok ödül almıştır.

  Malta sürgünlerinden Fethi Okyar ve Rauf Orbay gibi Başbakanlar,  Fevzi Pirinçcioğlu, Şükrü Kaya, Abdülhalik Renda, M.Şeref Aykut, Ali Seyit, Ali Cenani, Ali Çetinkaya gibi Bakanlar, valiler, generaller, eğitimciler çıkmıştır. Soykırıma bulaşmış eli kanlı çetelerin ortak yönleri, çok ilginçtir ki, ya okul arkadaşı, ya akraba, ya hemşehrilik bağı ile birbiriyle ilişkilenmişlerdir. Diyarbakır’da Aksu’larla, Göksular akrabadır. Hacı Bedir Ağa’nın torunu bu günkü meclistedir.

 Enver Paşa’nın kuzeni Hasan Tahsin Uzer’in oğlu Celalettin Uzer; 1960 darbesi sonrası 28. Hükümet’te İmar ve İskân Bakanı olmuştur. Enver Paşanın eniştesi Kazım Bey ( Orbay ) 1944-46 yıllarında Genel Kurmay Başkanı,  ( 1942-1944 Ekonomik ve Kültürel soykırım uygulandığında Genel Kurmay Başkanı, 1960 darbe sonrası meclis başkanıdır) Teşkilat-ı Mahsusa komutanı Fuat Bulca’nın yardımcısı General Fahri Özdilek,  27 Mayıs darbecilerinden olup ve senatörlüğe getirilen biridir.

Cumhuriyetin kuruluşunda, Malta sürgünlerinin  harcı bulunduğu gibi bunların uzantıları  günümüze değin uzanmaktadır.

Talat Paşa, Sadrazamlıktan,  Enver Paşa  ise Savaş Bakanlığı’ndan 13 Ekim’de istifa edince yerine geçen  İzzet Paşa Başbakan ve Savaş Bakanı oldu ve mütareke (30 Ekim 1918 Mondoros Mütarekesi) müzarekeleri için bir komisyon görevlendirdi. 1919 Şubat’ında Savaş Bakanlığına danışan İngiliz Dışişleri Bakanlığından alınan talimatlar uyarınca, İstanbul’daki  İngiliz komiseri aşağıdaki kategorilere giren ihlallerden suçlu Türklerin teslimini talep etti.

 1-Mütareke koşullarına uymamak.

2- Bu koşulların yerine getirilmesini engellemek.

3-İngiliz komutanlarına ve subaylarına saygısızca davranmak.

4-Esirlere kötü muamelede bulunmak.

5-Türkiye’de ve Transkafkasya’daki Ermenilere ve diğer uyruklara zulüm yapmak.

6-Yağmaya katılmak, mülkiyete zarar vermek v.b gibi.

7-Savaş, kanun ve kurallarını başka herhangi bir şekilde ihlal etmek.

  Bunun üzerine Fransız yetkilileri İngiliz Yüksek Komiserliğine  şöyle der: Bu suçluların yargılanıp cezalandırılmasının müttefik askeri kuvvetlerinin gözetim ve denetimi altında olmak kaydıyla Türk yetkililerine ait bir mesele olduğunu savundular. Bunun üzerine İngilizler, sadece suçluların tutuklanması talebiyle sınırlı tuttu. Onların kendisine teslim konusunda hiç baskı yapmadı.

  Türk hükümeti ise müttefiklerin işgali altındaki bölgelerin dışındaki yerlerde suç işlemiş görevlileri tutuklayıp İstanbul’da gözaltında tutuyordu. Türk cezaevi yetkilileri, TC. baskıları sonucu Başvezirin bilgisi dışında 41 tutukluyu serbest bıraktılar. Mayıs 1919’da tutuklular müttefik nezareti altında alındılar ve bir kısmı İngiliz askeri gözetimine teslim edildi. 12’si aynı yılın Eylül ayında oradan Malta’ya nakledildi. Mondoros’a yollandı, 55’i ise doğrudan Malta’ya gönderildi.

  Haziran 1919’da İstanbul’da hala genel siyasi suçlardan, Ermenilere zalimce muameleden ve toplu katliamlardan tutuklu olarak hapiste bulunan yüzden fazla Türk vardı. Ocak 1920’de İngiltere Dışişleri Bakanı İstanbul’daki İngiliz yüksek komiserinden tutuklanması gereken başka Türklere ait ek bir liste hazırlanmasını talep etti. Bu listede 173 isim vardı ve itham edildikleri suçlara göre ayrılmışlardı.

 Suçlar;

1-    İngiliz esirlere zalimce muamele- 18 isim

2-    Yerli Hıristiyanlara zalimce muamele- 147 isim

3-    Mütarekeyi ihlal’den –  8 isim

  1920’nin sonuna kadar Malta’da hapsedilmiş 150 Türk savaş esiri bulunmaktaydı. İngiliz hükümeti, İngilizler tarafından Malta’da tutulan Türk mahpuslarla Türklerin elindeki İngiliz mahpusların takas edilmesi konusunda Kemalist rejimle çoktan  pazarlığı  başlatmıştır.4 Ağustos 1921’de Türklerin elinde olduğu, liste 29 İngiliz mahpuslara aittir. Majestelerinin serbest bırakmaya hazırlandığı 64 Türk mahpusunun listesi ile Türk milliyetçilerini temsil eden Bekir Sami arasında savaş esirlerinin takas edilmesine dair bir antlaşma imzalanmıştır.13.04.1921’de Malta’daki başkomutana İngiltere savaş bakanlığı tarafından 40 Türk’ün derhal İtalya’ya yollanması işini halletme emri verdirildi.14.06.1921’de t&uum l;m milliyetçi gazeteler İngiliz mahpusların tümünün serbest bırakılacağını ilişkin duyuruyu yayınlayınca, Bolşevikler, Sovyet – Kemalist antlaşmaya aykırı olduğunu savunarak Ankara’yı şiddetle protesto ettiler.

  Savaş esirlerinin değişimiyle ilgili antlaşma İstanbul’daki Sadrazamla değil, temsilcileri Bekir Sami Bey aracılığında Ankara hükümeti ile sonuca bağlanmıştı. 30 Ağustos 1921’de şartlı tahliye kurallarına uymayan 16 Türk tutuklu Malta’dan kaçtı. Kaçan 16 kişi çıktığında, elde takas ve yargılama için  sadece 59 kişi kalmıştı.

  1921 yılının Eylül sonunda İngilizler, tüm İngiliz esirlerinin tüm Türk esirleriyle takasını kabul etti. 31 Ekim 1921 günü Malta’dan gelen onaltı Türk savaş suçlusunu taşıyan gemi ile 32 Türk savaş suçlusunu taşıyan gemiler aynı anda İnebolu’ya vardılar. Tutuklular böylece transfer edildi.

   Türkiye savaş suçluları dosyasında  1- Ali İhsan Paşa ( Sabis ), suçlandığı bölge Musul, Van, İran’dır.12.3.1921’de Bağdat’dan Albay Wilson, Urmiye’deki Asuri Ordusu Başkomutanı Aga Petros’un  Ali İhsan Paşa’nın Urmiye’de ve diğer yerlerdeki Asurilere yaptığı mezalime dair uzun bir rapor göndermiştir. Bu raporda savaş sırasında Asurilere ve Ruslara yapılan çok sayıda gaddarlığı ayrıntılarıyla vermektedir. 31.07.1918’de Urmiye’de, 600 kişiyle ( Nasturiler ) birlikte, köy ile Seyn Kale arasında 10.000 Urmiyeli’nin toplu katliamı, hastanelerde yaralı Hıristiyanların öldürülmesi, Seyn Kale’de esir alınan İngiliz subay Yüzbaşı Nickel’in öldürülmesi v.b. gibi olaylar.

 Ali İhsan Paşa, aynı zamanda İngiliz ve Hıristiyan karşıtı olup Van’daki toplu katliamı düzenleyen kişidir. Enver’in amcası Halil Bey ile birlikte Ali İhsan, 51 ve 52. bölükte tüm Ermenileri, doktorları, eczacıları, subayları ve diğerlerini katlettiler. Ali İhsan Paşa, ”işgal edilmiş tüm toprakların‘‘ diktatörü’dür. Katil Hacı İbrahim’i Albaylığa terfi ettiren de Ali İhsan paşadır. 1918 Nisan’da Dilman Savaşı’nın ardından orduya hitaben bir emir çıkararak Ermeni kadınlarının, yaşlı erkeklerin ve çocukların bile sağ bırakılmaması emrini verendir. Vl. Ordunun komutanı olarak Musul’a yerleştiğinde, Musul bölge kumandanı Divas Bey  (Nevzade Bey) ile birlikte, 14 yaşından 70 yaşına kadar büt&u uml;n erkek Ermeni sürgünlerini topladı ve onlardan bir amele taburu oluşturmuştur.18 ve 19 Haziran’da Hoy’dan kaçarak Urmiye’ye ulaşan Hıristiyan mülteciler 1200 kişiydi. Hoy’dan çıktıklarında 3300 kişilerdi. 2100’ü ortadan yok olmuştu, seçilen 287 genç adam kanun kaçağı İsmail Ağa ( Sımko ) tarafından öldürüldü,  kalan Kuzeybatı İran, Ali İhsan paşa’nın kuvvetleri işgal ettiği zaman Türkler ve İranlılarca katledilmiştir. Katledilenler dağlı Süryani’ler’di. Savaşın ikinci yılında Türkiye’den kaçmış olan  patrik Mor Şamun’nun adamıydılar. 

1915, Ermeni- Süryani- Pontus Rumlar için  insanlık felaketinin başlangıcı olmasa da etnik temizliğin nihayetidir. İnsanlık suçlarında zaman aşımı yoktur. İnsanlık suçu işleyenler yargılanana dek bu ülkeye ne barış gelir ne de demokrasi. 98 yıldır bu ülkeyi yöneten, geçmişini sorgulamayan bir yönetim, insanlık suçlarında devamlılık esastır demektedir. Soykırım suçlarının cezasızlıkla ödüllendirilmesi, yeni soykırım suçlarına çıkarılan kanlı bir davetiyedir. 1915’den günümüze değin özellikle Ortadoğu ve Mezopotamya coğrafyasındaki ( Mısır- Suriye- Tunus v.b. gibi ) paylaşım savaşlarında, emperyalizmin çıkarları, ne yazık ki halkların acılarının önüne geçmişt ir. Talihsiz Ermeni halkı ise 1915’de bir yandan Alman emperyalizmin teşviki ve kışkırtmasıyla soykırıma uğrarken, diğer yandan emperyalistlerin çıkarları gereği, soykırım faillerinin ödüllendirilmesi gibi çifte acılar yaşamıştır.

 

Yaklaşık  2 milyon  insanın kaderini değiştiren, bu  ülkedeki savaş suçluları ( Malta Sürgünleri)  emperyallerin Türkiye üzerindeki çıkarları uğruna  bırakınız adil yargılanmayı, bilakis ödüllendirilerek daha sonraki katliamlara öncülük etmişlerdir.

 ZEYNEP TOZDUMAN

 

 Kaynakça : Vahakn N. Dadrian, Ermeni Soykırımında Kurumsal Roller, Toplu Makaleler, Kitap 1, Çeviren: Atilla Tuygan, Belge Yayınları, 2004, Vartkes Yeghiayan, Malta Belgeleri, İngiltere Dışişleri Bakanlığı Türk Savaş Suçluları Dosyası, (Türkçeye Çeviren: Jülide Değirmenciler), Belge Yayınları,Ağustos 2007,