Հարգե՜լի գործընկերներ
Այսօր հայտ
եմ ներկայացրել որպես իրավաբան-գիտնական Սահմանադրական բարեփոխումների
մասնագիտական հանձնաժողովում ընդգրկվելու համար։ Ինչպես հայտնի է՝
հանձնաժողովի իրավաբան-գիտնական անդամ կարող են լինել յոթ տարվա
մասնագիտական փորձառություն ունեցող իրավաբանական գիտությունների այն
թեկնածուները կամ դոկտորները, ովքեր սահմանադրական բարեփոխումների
գործընթացին առնչվող բնագավառներում առավել մեծ փորձառություն ունեն։
Ցանկանում եմ հատկապես անդրադառնալ սահմանադրական բարեփոխումների ոլորտում իմ փորձառությանը։ Այսպես՝
• 2015-2017 թթ, այսինքն՝ 2015 թվականի սահմանադրական բարեփոխումների
իրականացման ամենապատասխանատու շրջաններից մեկում, եղել եմ ՀՀ
արդարադատության նախարար, պատիվ եմ ունեցել համակարգել սահմանադրական
փոփոխություններից բխող օրենքների մշակումը եւ ներկայացումը, իսկ որոշ
առանցքային օրենքների դեպքում եղել եմ նաեւ հիմնական զեկուցողը Ազգային
ժողովում։
• Սահմանադրական բարեփոխումների ողջ ընթացքում ակտիվորեն
համագործակցել եմ մեր միջազգային գործընկերների հետ ՄԱԿ-ից մինչեւ Վենետիկի
հանձնաժողով՝ սահմանադրական օրենքների նախագծերի վերաբերյալ
զեկուցումներով հանդես գալով այդ թվում՝ Վենետիկի հանձնաժողովի
լիագումար նիստերում(Ընտրական օրենսգիրք, «Կուսակցությունների մասին» օրենք
եւ այլն)։
• Արդեն 2017 թվականի մայիսից որպես ՀՀ ԱԺ փոխնախագահ եւ
պետական-իրավական եւ մարդու իրավունքների պաշտպանության հարցերի մշտական
հանձնաժողովի անդամ շարունակել եմ աշխատել սահմանադրական բարեփոխումներով
պայմանավորված օրենսդրական նախագծերի փաթեթների վրա՝ համագործակցելով նաեւ
միջազգային կառույցների հետ։ Հենց այս պատճառով էր նաեւ, որ Վենետիկի
հանձնաժողովին նիստերին մասնակցելու հրավերներ ստացել եմ նաեւ արդեն ԱԺ
փոխնախագահի պաշտոնում։ (Իմ այս շրջանի գործունեությունը ամրագրված է
համապատասխան որոշումներում, արձանագրություններում եւ այլ փաստաթղթերում)
Այն, որ ես շատ հաճախ իշխանությունների կարծիքից տարբերող կարծիք ունեմ եւ
իշխանությանն այլախոհ եմ, կարծում եմ՝ գաղտնիք չէ։ Այս հայտը ներկայացրել
եմ համոզմունքով, որ
• Գաղափաների շուկայում ճշմարտությունը ծնվում է
գաղափարների ազատ մրցակցության, գաղափարների եւ գաղափարախոսությունների
հանրային թափանցիկ մրցակցության եւ շրջանառության դեպքում։ Սա է եղել այն
հիմնական եւ առաջնային պատճառը, որի համար ես արել եմ հանձնաժողովում
ընդգրկվելու քայլը։ Որպես իրավաբան եւ ՀՀ քաղաքացի ինձ համար խիստ կարեւոր
է, որ երկրի մայր օրենքի որեւէ դրույթ փոփոխության ենթարկվի
բազմակողմանի, երբեմն նաեւ՝ թեժ քննարկումների արդյունքում։
•
Սահմանադրական բարեփոխումների բնագավառում իմ վերը նշված փորձառությունը (ի
դեպ որոշ դեպքերում, ես համաձայն չեմ եղել կոնկրետ կարգավորումների հետ)
ինձ եզակի հնարավորություն է տվել դետալ առ դետալ տեղեկացված լինել 2015
սահմանադրական բարեփոխումներից բխող օրենսդրական ակտերի էությանը, այդ
օրենսդրական ակտերի ընդունմանը նախորդող բազմաթիվ քննարկումների
մանրամասներին, այն գաղափարախոսությունը, որը ընկած է յուրաքանչյուր
կոնկրետ սահմանադրական դրույթի հիմքում։ Կարծում եմ՝ այս հանգամանքը կարող է
ունենալ էական նշանակություն։
• Շատ հաճախ ներկայացվող
քննադատություններին ի պատասխան իշխանությունների կողմից բերվում է այն
փաստարկը, որ ներկայացված՝ քննադատությունները ապակառուցողական են, հեռվից
հեռու կատարվող դիտարկումներ են, սակայն եթե օրինակ դրանք կատարվեն այլ
կերպ, իրենք միշտ պատրաստ են լսել ու քննարկել։ Ուստի սա հնարավորություն
է իշխանությունների համար ցույց տալու, որ իրենք պատրաստ են քննարկումների
եւ պատրաստ են լսել նաեւ այլ տեսակետ ունեցողին։ Ես պատրաստ եմ ձեզ լսել,
իսկ դու՞ք։
Հ.Գ. Համոզված եմ, որ հանձնաժողովին անդամակցելու հայտ
ներկայացրած իրավաբան գիտնականները պրոֆեսիոնալներ են, սակայն, կարծում եմ,
հատկապես այս հանձնաժողովի գործունեության համար առաջնային պետք է լինի
սահմանադրական բարեփոխումների գործընթացում ունեցած փորձառությունը։
Dear Colleagues,
Today as an academic lawyer, I have applied
to join the Professional Commission on Constitutional Reforms. As it is
known The PhDs and Doctor of Laws can become member of the Commission
if they if they have seven years of professional experience. Moreover,
the preference will be given to the candidates that have more
significant experience in the sphere of constitutional reforms.
I would particularly like to reflect on my experience in the field of constitutional reforms. Thus:
• In 2015-2017, in one of the most significant timeframes for the
implementation of the 2015 constitutional reform, I was the Minister of
Justice of the Republic of Armenia, had the honor of coordinating the
drafting and submission of laws stemming from constitutional amendments.
Moreover, I was also the key speaker who was representing pivotal
drafts in the National Assembly.
• Throughout the constitutional
reforms, I have been actively cooperating with our international
partners from the U.N. to the Venice Commission, giving reports on
constitutional law drafts, including at the Venice Commission plenary
sessions. (Electoral Code, Law on Political Parties, etc.)
• Since
May 2017, as a Vice President of the National Assembly of the Republic
of Armenia and a member of the Standing Committee on Human rights and
State and Legal Affairs, I have continued to work on legislative drafts
of constitutional reforms in cooperation with international
organizations. It was also for this reason that I was invited to
participate in the sessions of the Venice Commission as Vice President
of the National Assembly. (All above mentioned is fixed in relevant
decisions, protocols, and other documents).
The fact that I often
have a dissenting opinion and disagree with the government is not a
secret. I have submitted this application with the conviction that:
•
In the marketplace of ideas, truth emerges from the competition of
ideas and ideologies in free, transparent public discourse This was the
primary reason why I made my step for joining the commission. As a
lawyer and a Citizen of Armenia, I have a firm belief that the Basic law
of my Country should be amended as a result of comprehensive,
sometimes heated discussions.
• My experience in the field of
constitutional reform ( by the way in some cases I disagreed with
specific provisions ) has given me the unique opportunity to be
thoroughly informed about the substance of the 2015 constitutional
amendments, details of numerous discussions before the adoption of those
laws. I think this fact can be considerable.
• In response to the
criticism, the authorities very often raise the argument that the
criticisms are unconstructive, the format of the criticism is
inappropriate. However, they state that in other circumstances, they are
always ready to listen and to discuss. Hence, this is an opportunity
for the authorities to show that they are ready for discussion and eager
to listen to dissidents. I am ready to listen to you, and you?
P.S. I am convinced that the academic lawyers who have applied for the commission are real professionals. However, my perception is that I think the experience in the field of constitutional reforms should be a priority for the work of this commission.